คติธรรมของหลวงปู่สุภา
การบวช ก็คือ การแสวงหาสัจจธรรม มีเป้าหมายอยู่ที่ความหลุดพ้น หรือที่เรียกว่า วิมุตฺติ
การแสวงหาสัจจธรรม ก็คือ การแสวงหาความจริง ความจริง ที่พระพุทธองค์ ท่านตรัสว่า สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นก็ต้องดับ และสิ่งใดดับ สิ่งนั้นก็ย่อมเกิดอีก มันวนเวียนๆ อยู่อย่างนี้ หลักสัจจธรรมมันมีอยู่แค่นี้ แต่ตัวเราจะทำอย่างไรกับสิ่งเหล่านั้น จะทำอย่างไรให้รู้จริง ให้เห็นจริง และให้เข้าใจจริงๆ การออกบวชของหลวงปู่ ก็เพื่อต้องการศึกษาค้นคว้าถึงบ่อเกิดของการเกิดต่างๆ เพื่อที่จะหาทางปฏิบัติให้หลุดพ้นจากหลักข้อนี้ คือ ไปสู่วิมุตติ ไม่ต้องเกิด ไม่ต้องดับ อีกแล้ว “ฉันสละหมดแล้ว ชีวิต ร่างกาย อะไรต่ออะไร ไม่มีแล้ว ฉันปรารถนาทุกวันนี้ คือ นิพพาน”
เข้าให้ถึงสัจจธรรม เพื่อข้ามพ้นกองทุกข์ต่างๆ นานาที่มีอยู่รอบตัวเรา จะต้องปฏิบัติธรรม ทำสมาธิให้จิตได้ดวงธรรม ดวงธรรมคือ ความสว่าง ความสว่างคือความสว่างในทางปัญญา ที่ทำให้เราสามารถรู้และมองเห็นสัจจธรรม ได้ลึกซึ้งลงไป รู้จริง แม้กระทั่งทางในจิตใจเราเอง
การปฏิบัติธรรม ปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงสิ่งนั้น การปฏิบัติเพื่อให้เห็นสิ่งนั้น และ ปฏิบัติเพื่อให้รู้สิ่งนั้น การปฏิบัติจะปฏิบัติอย่างไร จึงจะเข้าถึงสิ่งนั้น ส่วนนี้เราจึงต้องมาหัดนั่งสมาธิ มาทำกรรมฐานกัน เพื่อฝึกจิตใจให้เป็นสมาธิไม่ว่อกแว่ก หยั่งจิตให้ลึกในธรรม ให้เข้าถึงสัจจธรรมนั้น
การที่จะไปวิมุตติได้นั้น มันต้องผ่านการศึกษาค้นคว้าและปฏิบัติ หลวงปู่จึงต้องเดินทางไปศึกษาค้นคว้ากับผู้รู้ต่างๆ และปฏิบัติธรรมมาอย่างต่อเนื่อง
เรียนนี่ไม่ใช่อะไร อยากรู้ อยากศึกษาว่าอะไรมันจะเหนือกว่ากันหรือพิเศษกว่ากัน หรือจะสำเร็จในตัวของเรา ในบุรพชาติของเราแต่ชาติก่อน
การเดินทางธุดงค์ ถ้าจิตเราว่อกแว่ก เรากลัวเกินไป “ตาย” ถ้ายังตัดความกลัวไม่ขาด อยู่ในป่า นั่งวิปัสสนา ทำสมาธิ แผ่เมตตา ไปเรื่อยๆ นั่งสมาธิไปเรื่อย ลืมตาแล้วก็เพ่งๆ แล้วก็เกิดตาเนื้อ ตาในก็ต้องหลับ ตาเนื้อก็ต้องลืม ตาหนังก็มองไม่เห็น
“ถ้าเสียสัตย์ ก็เสียศีล เสียศีลแล้ว ธรรมก็ไม่บังเกิด
ฆ่าจิตของเราให้มันตาย อย่าให้มันมีโกรธ อย่าให้มีโลภ อย่าให้มีหลง”
ก็เราตั้งสัจจะอธิษฐานมาแล้ว จากวัดของเราที่พูดกันมา ถึงยาก ถึงง่าย มันก็ต้องพยายาม เราต้องอดทน ต้องขยัน มีขันติ
ตั้งสัจจะไว้ให้ดี ตั้งจิตให้มั่น อย่าไปกระดุกกระดิก นั่งเพ่งแผ่เมตตาจิตตลอดเวลา
แม้ว่าเราจะมีศีล แม้ว่าเราจะมีธรรม เราควรเคารพเจ้าป่าเจ้าเขา ผ้าจีวรก็ดี ผ้าสบงก็ดี อย่าตากทับพุ่มไม้ กอไม้
ให้ถือสัตย์ ศีลห้าอย่าให้ขาดจะตลอดรอดมาได้ อย่าไปโลภ อย่าไปหลง ถ้าศีลบริสุทธิ์ คุณวิเศษต่างๆ ก็จะมีมาเอง
ไปให้ดีนะลูก เดินให้สม่ำเสมอ อย่าเร็ว อย่าช้า ให้ค่อยไป ให้ค่อยมา โบราณเขาว่า อยากถึงเร็วให้คลาน อยากถึงนานให้วิ่ง
(หลวงปู่สีทัตต์ให้โอวาทก่อนลาจากไปออกธุดงค์)
อยากให้ของมันเกิด อยากให้ของมันดับ อะไรเกิดอันนั้นก็ต้องดับ อะไรดับ อันนั้นก็ต้องเกิด
(โอวาทจากหลวงปู่ศุข)